Thai Giáo Và Giáo Dục Sớm: Nguyên Tắc, Phương Pháp Và Sai Lầm Cần Tránh

Thai giáo là gì?

Một cách ngắn gọn, thai giáo chính là phương pháp giáo dục cho thai nhi. Quá trình thai giáo thường bắt đầu từ khi bào thai hình thành cho đến 1 năm đầu sau khi trẻ chào đời.

Có nhiều ba mẹ đắn đo và quan ngại về vấn đề “ép học trước tuổi” khi áp dụng thai giáo. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu và các chuyên gia hàng đầu thế giới đã nghiên cứu và xác nhận tính khoa học của phương pháp này. Trên thực tế, mục đích của thai giáo là kích thích sự phát triển tinh thần và các giác quan tự nhiên cho trẻ ngay từ khi còn trong bụng mẹ.

Theo đó, hiểu một cách đơn giản thì thai giáo là tình yêu, niềm vui và dinh dưỡng mà ba mẹ mang đến cho bé từng ngày. Trong suốt quá trình mẹ mang thai và đón con chào đời, ba mẹ sẽ cùng nhau tương tác, trò chuyện với bé, đọc sách, hát ru, cho bé nghe nhạc hay chỉ đơn giản là thư giãn cùng nhau để bé cảm nhận được tình yêu thương ba mẹ dành cho mình.

Thai giáo là phương pháp giáo dục sớm dành cho thai nhi

Vì sao nên giáo dục sớm ngay từ khi trẻ còn là thai nhi?

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng từ tháng thứ 4 sau khi chào đời, trẻ đã có thể phân biệt các loại âm thanh khác nhau. Kể từ tháng thứ 6 trở đi, các bé đã có thể bập bẹ nói. Đây cũng là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy bé đã bắt đầu học tập ngôn ngữ từ môi trường xung quanh. Từ đó có thể thấy, giai đoạn 0 tuổi chính là thời gian vàng để trẻ tiếp thu thông tin, học tập và phát triển tối đa khả năng của não bộ.

Trong thời gian này, nếu được tiếp xúc với môi trường tốt đẹp và lành mạnh, trẻ sẽ có khả năng phát triển nhanh chóng và toàn diện về cả não bộ và 5 giác quan. Nắm được các nguyên tắc, phương pháp thai giáo và giáo dục sớm chính là chìa khoá tối ưu cho ba mẹ.

6 nguyên tắc cơ bản của khi thai giáo và giáo dục sớm

Thai giáo và giáo dục sớm có thể đem lại nhiều ảnh hưởng tích cực cho trẻ. Tuy nhiên, không phải bố mẹ nào cũng biết cách thực hiện thai giáo một cách đúng đắn và hiệu quả. Vì vậy, để tránh gây áp lực và thương tổn đến trẻ, ba mẹ cần nắm rõ các nguyên tắc cơ bản sau.

Nguyên tắc 1: Hình thành chế độ sinh hoạt hợp lý có kỷ luật

Để thai nhi có một chế độ ăn ngủ điều độ, yếu tố đầu tiên chính là mẹ cũng phải có một chế độ sinh hoạt hợp lý, kỷ luật. Ngay từ tuần thai thứ 28, trẻ đã có thể phân biệt được sáng tối. Vì vậy, mẹ cần xây dựng và áp dụng thời gian biểu hợp lý, ngủ đúng giấc, ăn đúng giờ và đủ chất, song song với thực hiện các hoạt động thể dục thể thao nhẹ nhàng.

Nguyên tắc 2: Trò chuyện với con mỗi ngày

Để quá trình thai giáo và giáo dục sớm thực sự có hiệu quả, ba mẹ hãy thường xuyên trò chuyện với con để gắn kết tình cảm gia đình. Khi thường xuyên nghe thấy giọng nói của ba mẹ, các bé sẽ nhớ được và thân thiết hơn với ba mẹ khi chào đời.

Sau khi bé ra đời, ba mẹ đừng quên cổ vũ và động viên con. Hãy khen ngợi trẻ khi làm một việc tốt, việc đúng và không nên dùng những từ ngữ tiêu cực để phê bình con.

Ba mẹ trò chuyện cùng con giúp gắn kết tình cảm gia đình và gia tăng chỉ số thông minh cảm xúc ở trẻ

Nguyên tắc 3: Mẹ luôn giữ tâm trạng thoải mái hạnh phúc

Giai đoạn mang thai dễ khiến mẹ rơi vào tình trạng mất cân bằng cuộc sống do thay đổi nội tiết tố. Điều này không tốt cho thai nhi vì khi mẹ buồn hoặc khóc, cơ thể sẽ tiết ra những chất khiến trẻ cảm nhận được. Do vậy, khi tiến hành thai giáo, mẹ hãy giữ tâm trạng luôn thoải mái và vui vẻ. Hãy đồng hành cùng các thành viên trong gia đình để tạo môi trường lành mạnh và hạnh phúc cho .

Nguyên tắc 4: Bắt đầu ngay từ 0 tuổi

Quá trình thai giáo và giáo dục sớm nên được bắt đầu từ khi trẻ bắt đầu nghe được âm thanh từ trong bụng mẹ. Khi đó, trẻ đã bắt đầu tiếp nhận thông tin và chịu ảnh hưởng từ những thông tin nhận được đó. Phương pháp giáo dục từ sớm này là yếu tố quan trọng để tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của trẻ trong tương lai.

Nguyên tắc 5: Biến khó thành dễ

Theo các chuyên gia, một trong những nguyên tắc thai giáo quan trọng nhất đó chính là điều gì càng khó thì phải càng học từ sớm. Với những chủ đề “khó nhằn” như học ngoại ngữ, phát triển năng khiếu bẩm sinh,... thì ba mẹ nên cho trẻ sớm tiếp xúc sớm đó để kích thích sự tò mò, tăng khả năng tự học ở trẻ. Song song với đó, ba mẹ cũng nên động viên, khuyến khích bé bằng những hành động và lời nói tích cực. Nếu có sự đồng lòng của cả gia đình thì dù quá trình học khó đến đâu cũng trở nên dễ dàng.

Quá trình giáo dục sớm sẽ trở nên dễ dàng khi có sự đồng lòng của cả gia đình

Nguyên tắc 6: Cuộc sống là một trường học

Ba mẹ có thể tạo hứng thú học tập khi chỉ cho trẻ rằng mọi điều xung quanh con đều chứa đựng những câu chuyện thú vị và con có thể học hỏi được nhiều điều từ chúng. Hãy nhớ, ba mẹ là những người thầy đầu tiên và gia đình là mái trường đầu tiên của con. Hãy biến cuộc sống thành một trường học bổ ích và lý thú để trẻ ngày một yêu thích học tập.

10+ phương pháp thai giáo phổ biến

Hiện nay trên thế giới có rất nhiều phương pháp thai giáo, lựa chọn và áp dụng các phương pháp này một cách phù hợp và đúng đắn có thể kích thích tư duy và khả năng phát triển vượt bậc ở trẻ.

• Thai giáo trực tiếp: Giữa mẹ và bé có sự kết nối đặc biệt nên bất cứ âm thanh hay suy nghĩ, sự vận động nào của mẹ cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến bé. Thông qua phương pháp này, mẹ cố gắng giữ tinh thần luôn lạc quan, vui vẻ để đảm bảo bé có kích thích tinh thần tốt nhất.

• Thai giáo gián tiếp: Ba mẹ tập trung về mặt dinh dưỡng để bé có được sự phát triển thể chất tốt nhất. Theo đó, mẹ chú ý ăn uống lành mạnh và có chế độ sinh hoạt khoa học, điều độ.

• Thai giáo bằng thính giác: Đây là một trong những phương pháp thai giáo và giáo dục sớm phổ biến, hiệu quả nhất. Ba mẹ có nhiều cách áp kích thích thính giác cho bé như: thường xuyên thủ thỉ trò chuyện bằng nhữn lời gần gũi, kể chuyện thường nhật hoặc đọc truyện cổ tích, cho bé nghe những bản nhạc có tiết tấu chậm, nhẹ nhàng,...

• Thai giáo bằng thị giác: Thai giáo bằng thị giác còn gọi là sử dụng ánh sáng để kích thích thị giác của bé. Từ tuần thứ 18 của thai kỳ, ba mẹ có thể sử dụng đèn pin để di chuyển chậm dọc theo bụng để xem cảm nhận của bé. Để tăng tính hiệu quả, ba mẹ nên vừa trò chuyện vừa thực hiện việc chiếu đèn. Lưu ý, mỗi tuần chỉ nên thực hiện 2 - 3 lần, mỗi lần 5 phút.

• Thai giáo bằng khứu giác: Để tăng khả năng nhận biết mùi của bé, ba mẹ có thể sử dụng mùi hương từ thiên nhiên, hoa cỏ hay tinh dầu hữu cơ, an toàn cho sức khoẻ. Khi đi du lịch nghỉ dưỡng hoặc pinic, hãy ưu tiên chọn những nơi gần gũi thiên nhiên, vì mùi hương cây cỏ, hoa lá rất có ích cho việc thai giáo bằng khứu giác.

• Thai giáo bằng vị giác: Để áp dụng phương pháp thai giáo và giáo dục sớm này, mẹ nên ăn uống đa dạng các loại thức ăn và lựa chọn các loại thực phẩm lành mạnh, tốt cho sự phát triển của thai nhi. Khi bé chào đời, ba mẹ có thể dùng khăn mềm thấm lên lưỡi bé để cho bé làm quen với các loại mùi vị một cách nhẹ nhàng, kích thích vị giác của bé.

• Thai giáo bằng xúc giác: Ngay từ tuần thứ 8, bé đã bắt đầu cảm nhận được sự tác động về mặt xúc giác. Ba mẹ có thể massage lên phần bụng bằng những động tác nhẹ nhàng, kích thích tế bào não của bé, giúp bé trở nên linh hoạt hơn.

• Thai giáo bằng vận động: Phương pháp này tập trung vào các hoạt động thể chất với cường độ và mức độ phù hợp, không chỉ giúp mẹ duy trì sức khoẻ tốt mà còn giúp thể chất của bé được đảm bảo và phát triển khoẻ mạnh.

• Thai giáo bằng âm nhạc: Thai giáo bằng âm nhạc có thể được tiến hành song song với sự kích thích thính giác của trẻ. Ba mẹ có thể bật các bản nhạc đổ điển nhẹ nhàng, du dương để tăng chỉ số cảm xúc và khả năng ghi nhớ của bé ngay từ giai đoạn này.

• Thai giáo bằng ngôn ngữ: Các nghiên cứu chỉ ra, thường xuyên nghe ba mẹ trò chuyện và các câu chuyện kích thích trí não có thể đẩy nhanh quá trình học tập ngôn ngữ của trẻ. Phương pháp này nên được áp dụng cùng lúc với thai giáo bằng ánh sáng để tăng hiệu quả.

• Thai giáo bằng chữ số và ngoại ngữ: Đây là phương pháp rất hiệu quả để tăng khả năng phát triển bán cầu não phải ở trẻ. Để áp dụng, ba mẹ có thể tham khảo một số ứng dụng có sẵn các bài hát và câu chuyện được kể bằng tiếng Anh để cho bé tiếp xúc với ngoại ngữ từ sớm.

Áp dụng phương pháp thai giáo và giáo dục sớm có thể kích thích khả năng phát triển vượt bậc ở trẻ

Các sai lầm thường gặp khi tiến hành thai giáo và giáo dục sớm

Nếu không được thực hiện một cách đúng đắn, các phương pháp thai giáo và giáo dục sớm có thể phản tác dụng và/hoặc mang lại ít lợi ích cho sự phát triển của trẻ. Vì vậy, ba mẹ cần lưu ý tránh các sai lầm phổ biến trong quá trình áp dụng phương pháp này:

• Ép mình chỉ nghe nhạc cổ điển: Vì tâm lý số đông và quan niệm sai lầm rằng chỉ nên bật nhạc cổ điển cho thai nhi nên nhiều mẹ bầu ép mình phải nghe dù bản thân không thấy hay. Trên thực tế, nhạc giao hưởng hay nhạc cổ điển đều khá kén người nghe, ba mẹ có thể lựa chọn các bản nhạc có tiết tấu chậm (60-80 nhịp/phút) phù hợp hơn với bản thân để có tinh thần thoải mái nhất..

• Thường xuyên xoa bụng bầu: Xoa bụng bầu là một cách rất tốt để tương tác và kích thích thai nhi, tuy nhiên ba mẹ cần tránh vuốt hoặc xoa những khu vực đáy tử cung. Nếu xoa bóp mạnh các khu vực này có thể gây co tử cung dẫn đến sinh non hoặc sảy thai.

• Cho trẻ nghe nhạc với âm lượng lớn: Vì vẫn đang trong giai đoạn hình thành và phát triển giác quan nên thính giác của trẻ vô cùng nhạy cảm. Thường xuyên nghe nhạc với cường độ cao và âm thanh lớn sẽ khiến con trực tiếp chịu nhiều ảnh hưởng xấu. Bởi vậy nên ba mẹ chỉ nên dùng loa ngoài và cho bé nghe với âm lượng vừa phải.

Cần tránh những sai lầm thường gặp khi áp dụng thai giáo và giáo dục sớm

Thai giáo và giáo dục sớm ngày càng phổ biến và được nhiều gia đình ở Việt Nam áp dụng. Chắc chắn rằng khi được tiến hành một cách khoa học và lành mạnh, các phương pháp này sẽ tạo một nền tảng vững chắc, vượt trội cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần của trẻ.